आरुघाट गाउँ पालिका गोरखाको नीति तथा कार्यक्रम सार्वजनिक/अनुमानित बजेट ३९ करोड ४२ लाख ६९ हजार

आगामी आ.व. ०७६/०७७लागि आरुघाट गाउँपालकिा गोरखाको मिति २०७६/३/१० गते गाउँसभामा प्रस्तावित नीति तथा कार्यक्रमहरु 

उपाध्यक्षज्यू,

सभाका सचिव ज्यु

सभाका सदस्यज्यूहरु,

सम्पूर्ण कर्मचारी वर्ग,

सुरक्षा निकायका प्रमुख तथा प्रतिनिधीज्यू,

पत्रकार मित्र एवंअन्य उपस्थित महानुभावहरु,

आरुघाट गाउँपालिकाको आर्थिक वर्ष ०७६-७७ को नीति तथा कार्यक्रम यस गरिमामय सभामा प्रस्तुत गर्न पाउदा मलाई खुसी लागेको छ । यस अवसरमा म नेपाल र नेपालीको सम्मुन्नत भविष्यका लागि आजको अवस्थासम्म मुलुकलाई ल्याई पुरयाउन नेपाली जनताले पटक पटक गर्दै आएको सवै खाले आन्दोलनहरुको स्मरण गर्दै उच्च सम्मान गर्दछु । राजनीतिक परिबर्तनको यस अभियानमा आफ्नो जीवनको वलिदान गर्नुहुने संपूर्ण ज्ञात अज्ञात सहिदहरुलाई स्मरण गर्दै हार्दिक श्रद्धान्जली अर्पण गर्दछु ।

गाउँपालिकाको भौगोलिक विविधता, आर्थिक सामाजिक, सांस्कृतिक तथा पर्याबरणीय विशिष्ठता र गाउँपालिकाबासीको चाहानालाई आत्मसात गर्दै विकासका गतिविधिहरुलाई अगाडी वढाउनुका साथै e’sDkaf6 पिडित, राष्ट्रिय गौरवको बुढिगण्डकी जलविद्युत आयोजानाबाट मुआख्जा निर्धारण हुन बाँकी रहेका आरुघाट र आर्खेत बजारको जनताहरुको समस्या, बुढिगण्डकी जलाशय युक्त विद्युत आयोजनको अन्योलता, आर्थिक मन्दी तथा मौषम अनुसारको जलवायुमा परेको नकारात्मक प्रवाव आदि हाम्रो सामू तड्कारो रुपमा रहेको समस्याहरुलाई हामी जनप्रतिनिधीहरुले सामाना गर्दै जानु हाम्रो दायित्व रहेको छ । त्यसैले सम्पूर्ण साथीहरुमा म के अनुरोध गर्न चाहन्छु भने “आवस्यकता नै आविस्कारको जननी हो” भन्ने युक्तिलाई हृदयगमन गरी अव कार्यक्षेत्रमा लाग्नु हाम्रो अनिवार्य दायित्व भएको छ । हामी सवै मिलेर आरुघाट गाउँपालिकाको दीनदुखी, असाहाय, अपाङ्ग, भूकम्प पिडित, उत्पीडित वर्ग, एकल महिला, जेष्ठ नागरिक, दलित, महिला, अल्पसंख्यक, जस्ता लक्षित वर्गको समस्या पहिचान गरी संवोधन गर्दै स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ र नेपालको संविधान २०७२ मा ब्यवस्था भए अनुरुप गाउँपालिकालाई सम्वृद गाउँपालिका बनाउन हामीले सन्तुलित, दीगो एवं आर्थिक विकास गर्न कृषि तथा पशुमा आधारित व्यवसायिक तथा स्वरोजगारीका कार्यक्रमहरु संचालनमा ल्याउनुपर्ने भएको छ । उद्यमशीलता विकास मार्फत व्यवसाय विस्तार गर्ने गरी बिभिन्न प्रकृतिका ब्यवसायिक तथा सीपमूलक तालिम कार्यक्रमहरुलाई अगाडि बढाईने छ ।

पहिलो र दोश्रो  बर्ष हामीले ससाना टुक्रे कार्यक्रमलाई पनि महत्व दिनुपर्ने बाध्यता रहेकोमा आगामी आर्थिक बर्षमा दीर्घकालिन महत्वका दीगो विकासका कार्यक्रमहरु संचालनको प्रयास गरिनेछ ।

हामीले पहिलो गाउँसभाबाट तय गरेका दीर्घकालिन महत्वका नीति तथा कार्यक्रमहरुलाई निरन्तरता दिने गरी आर्थिक वर्ष ०७६/७७को नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्दछु  ।

१. आर्थिक बिकास

क) कृषि

“निर्वाहमुखी होइन व्यवसायिक कृषिमा जोड दिऔं ! गाउँ मै रोजगारीको अवसर लिऔं !!”

• कृषिलाई आधुनिकीकरण तथा ब्यवसायिकरण गर्ने तर्फ पहल गरिनेछ ।गाउँपालिकाभित्र समग्र ब्यबसायिक कृषिको सम्भावनाहरु अध्ययन गरिनेछ ।
• फलफुल तथा तरकारी खेतीलाई ब्यवसायिक ढंगले सञ्चालन गर्न प्रोत्साहन दिइने छ ।साथै माछापालन ब्यबसायलाई प्रोत्साहन गरीने छ ।
• हावापानी र माटो अनुसारको नगदे बाली उत्पादनमा कृषकहरुलाई अभिप्रेरित गरिने छ साथै मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी उत्पादनको लागि जोड दिइनेछ ।
• माटो परिक्षण गर्ने कार्यलाई अभियानको रुपमा सञ्चालन गरी माटो सुहाउँदो बाली लगाउन कृषकलाई प्रेरित गरिनेछ । साथै एक वडा एक उत्पादन , उत्पादनको पकेट क्षेत्र निर्धारण तथा गाउँपालिका स्तरीय कृषि भण्डारण कक्षको निर्माण गर्ने कार्यलाई सम्भावना अध्ययन गर्दै अघि बढाइनेछ ।
• कृषि सहकारी मार्फत कृषकहरुलाई मल तथा विउ बीजन सुपथ मूल्यमा उपलब्ध गराउन पहल गरिनेछ ।कृषि सहकारी संस्थाहरुलाई व्यवस्थित र नियमन गर्दै लगिनेछ ।
• स्थानियस्तरको वाली संरक्षणको लागि विउ संरक्षण गर्न प्रोत्साहन गरिनेछ । रासायनिक मल तथा बिषादी प्रयोगमा न्यूनीकरण गर्दै प्रांगारिक मलको प्रयोगमा जोड दिदै अर्गानिक बाली उत्पादनलाई प्रोत्साहन गरिनेछ ।
• कृषकहरुलाई उचित किसिमको तालिमको प्रवन्ध मिलाइने नीति लिइएको छ ।
• गाउँपालिका भित्र कृषि क्षेत्रमा काम गर्ने सबै सरकारी एवम गैरसरकारी संस्थाहरु सँग समन्वय गर्दै कृषि बिकासमा जोड दिइनेछ ।
• व्यवसायिक कृषि उत्पादन गर्नको लागि व्यवसायिक कृषि फर्महरू दर्ता गर्न प्रोत्साहन गर्दै त्यस्ता फर्महरुलाई अनुदानको व्यवस्था गरिनेछ ।

ख) पशुपन्छी

” पशुपालनमा व्यवसायिकता अपनाऔं ! पशुजन्य उत्पादनमा आत्मनिर्भर भई आर्थिक विकासमा टेवा पुरयाऔं!!”

• यस गाउँपालिकाभित्रको विभिन्न स्थानहरुमा पशुपन्छी पालनको उपयुक्तता अध्ययन गरी व्यवसायिक रुपमा पशुपन्छी पालनलाई प्रोत्साहित गरिनेछ । १ वडा १ व्यवसायलाई जोड गरिनेछ ।
• पशु आहारा कार्यक्रमलाई जोड दिदै स्थानीय स्तरमा घाँस उत्पादन बढाउने तर्फ जोड दिइनेछ । साथै चरन खर्क सुधार कार्यक्रमको सम्भावना अध्ययन गर्दै अगाडी बढाइनेछ ।
• स्वच्छमासु वितरणलाई ब्यवस्थित र प्रभावकारी गराउन जोड दिइनेछ । साथै मासु पसल एवं बधशालाको व्यवस्थापन तर्फ कदम चालिनेछ ।
• दुध उत्पादक कृषक तथा दुग्ध सहकारीलाई प्रोत्साहन गरिने छ । गाउँपालिका भित्र दुग्ध चिस्यान केन्द्र स्थापना एवं दुध डेरीको स्थापनातर्फ सम्भावना अध्ययन गरी कार्य गरिनेछ । गाउँपलिकालाई दुग्धजन्य उत्पादनमा आत्मनिर्भर बनाउन जोड गरिनेछ ।
• पशु बीमा तथा पशु नश्ल सुधार कार्यक्रमलाई प्रभावकारी बनाइनेछ ।

ग) उद्योग बाणिज्य

• स्थानीय श्रोत र साधन परिचालन एवं वातावरण संरक्षणमा जोड दिने सान्दर्भिक उद्योगका क्षेत्रको पहिचान गरी यसको स्थापना गर्नमा पहल गरिनेछ ।
• प्रदेश सरकारद्वारा स्थापना गर्न लागिएको औद्योगिक ग्रामलाई छिटो सम्पन्न गर्न पहल गरिनेछ ।
• दर्ता भएका उद्योग एवं बाणिज्य फर्महरुलाई अद्यावधिक गर्ने र नभएकालाई दर्ताको दायरामा ल्याई तथ्यांक अद्यावधिक गरिनेछ । त्यस्तै गाउँपालिका भित्र रहेका पसल हरुलाई समेत दर्ताको दायरामा ल्याइनेछ ।
• स्थानीय स्तरमा उपलब्ध कच्चा पदार्थको प्रशोधन गरी उत्पादन गर्न सकिने साना तथा घरेलु उद्योग संचालनमा जोड दिइनेछ ।

घ) पर्यटन तथा संस्कृति प्रबर्धन

” मौलिकताको संरक्षण र संवर्द्धन गरौँ ! पर्यटकलाई आकर्षित गरौँ !!”

• पर्यटन क्षेत्रको रुपमा विकास गर्न सकिने पदयात्रा मार्गको पहिचान गरी त्यसको निर्माण गर्दै पर्यटन बिकास गर्ने नीति लिइनेछ । आर्थिक बर्ष २०७६-७७मा गाउँपालिका मार्फत आर्खेत-थुमी-सतिडाँडा-मनिखर्क-धार्चे गाउँपालिका जोड्ने पदमार्गको कार्य DPR अनुरुप गरिने तथा सतिडाँडामा फन पार्क एवं भ्युटावर स्थापना तर्फ कदम चालिनेछ ।
• समग्र पर्यटन बिकासको लागि गाउँपालिका स्तरीय पर्यटन गुरुयोजनाको निर्माण गरी कार्यक्रमहरु तयार पारिनेछ । गाउँपालिकाको उचित स्थानहरुमा पार्क तथा बगैन्चाहरुको विकास गरिनेछ ।
• चालु आर्थिक बर्षमा DPR भएका पर्यटकीय तथा सांस्कृतिक स्थलहरु वायाकको बासुकी मन्दिर तथा आरुपोखरीको सितालामाई मन्दिर, आरुटारको पन्चकन्या मन्दिर एवं पार्कनिर्माण तथा मान्बुको बतासे गुफा संरक्षण कार्यलाई प्राथमिकता दिइनेछ ।
• विभिन्न जात जातिका मौलिकता, रितिरिवाज, साँस्कृतिक परम्पराको पहिचान, संरक्षण तथा सम्बर्धन गरी पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने तर्फ कदम चालिनेछ ।
• ग्रामीण पर्यटनलाई प्रवर्धन गर्न गाउँपालिकामा उपयुक्त क्षेत्रहरु किटान गरी होम स्टे जस्ता कार्यक्रमको सम्भावना अध्ययन गर्दै स्थानीय समुदायबाट होम स्टे कार्यक्रम संचालनको क्षमता बिकासका कार्यलाई अगाडी बढाइनेछ ।
• गाउँपालिका भित्र रहेका ताल तलैया, ऐतिहासिक कोट, मठ मन्दिर, गुम्बा, मस्जिद, चर्च, बिहार, हाटहिटी, चौतारा जस्ता पुराना धरोहरहरुको लगत संकलन गरी तिनको संरक्षण तथा संवर्द्धन गर्नमा बिशेष जोड दिइनेछ ।

ङ) सहकारी

• सहकारिताको मूल मर्मलाई प्रवर्धन गर्दै कृषक तथा बजारको बिचमा सहकारीलाई स्थापित गरिनेछ ।वित्तीय सहकारीहरूलाई समाजको आधारभूत तहसम्म पुर्याई आर्थिक, सामाजिक रुपान्तरणमा जोड दिइनेछ।
• सहकारीलाई क्षमता बिकासको लागि तालिमको ब्यबस्था गरिनेछ साथै सहकारी संस्थाको नियमनलाई जोड दिइनेछ ।
• सहकारी संस्थाहरुमार्फत गाउँपालिकाको विभिन्न कार्यक्रमहरु साझेदारीमा सम्पन्न गर्ने बातावरण तयार पारिनेछ ।
• संचालित सहकारी संस्थाहरुको अनुगमन तथा नियमन गरी सहकारी मूल्य,मान्यता अनुसार संचालन भए नभएको मुल्यांकन गरिने छ ।

 च) भूमि ब्यवस्थापन

“भूमिलाई उचित  ब्यबस्थापन गरौँ ! वाँझो जग्गा नछोडऔं  !!”

• खेतीयोग्य जमिनमा बस्ती विस्तारलाई निरुत्साहित गरिनेछ । गाउँपालिका भित्र खेती योग्य जमीन बाँझो बस्ने समस्या बढिरहेकोलेसम्बन्धित सबै पक्ष संगको समन्वयमा खेतीयोग्य जग्गाको सही सदुपयोग तर्फ पहल गरिनेछ ।
• राष्ट्रिय भू-उपयोग नीतिलाई अवलम्बन गरिनेछ । गाउँपालिकाभित्र रहेका सार्वजनिक जग्गाहरुको संरक्षण गरिनेछ ।

२. सामाजिक विकास

क) शिक्षा

” गुणास्तरीय शिक्षामा प्राथमिकता !प्राविधिक शिक्षा आजकोआबश्यकता !!”

• शैक्षिक गुणस्तरलाई वृद्धि गर्नको लागि बिद्यालयमा तहगत तथा कक्षागत सिकाइ उपलब्धी मापन गर्ने कार्यलाई प्रभावकारी ढंगबाट लागु गरिनेछ । सिकाई उपलब्धि वृद्धिका लागि आवश्यक कार्ययोजना बनाई लागू गरिने छ ।
• बिद्यालयमा अतिरिक्त क्रियाकलापलाई अनिवार्य रुपमा संचालन गर्नुको साथै आरुघाट गा.पा. स्तरीय खेलकुद तथा अतिरिक्त क्रियाकलापहरु संचालन गरी प्रतिस्पर्धी भावनाको विकास गरी विद्यार्थीको शारिरीक तथा मानसिक बिकासमा टेवा पुर्याइने छ ।
• शिक्षा ऐन तथा नियमावलीमा व्यवस्था भए अनुरुप बिद्यालय समायोजन गर्नमा पहल गरिनेछ । बिद्यालय नक्शांकन गरी बिद्यालय गाभ्ने र दरबन्दी मिलान गर्ने कार्यलाई कडाईका साथ लागू गरिने छ । साथै शिक्षक अनुदानको लागि विद्यार्थी संख्यालाई मध्येनजर गरी मापदण्ड तयार गरी लागू गरिनेछ ।
• भूकम्पबाट प्रभावित विद्यालयका भौतिक संरचना पुनर्निर्माण तथा नवनिर्माणमा बिशेष जोड दिइनुका साथै त्यस्ता संरचना बालमैत्री, अपाङ्गमैत्री तथा छात्रामैत्री बनाउनमा पहल गरिनेछ ।
• कुनैपनि बालबालिकाहरु बिद्यालय शिक्षाबाट बन्चित हुन नपाउन भन्ने उद्देश्यले बिद्यालय भर्ना अभियानलाई बिशेष रुपमा लागु गरिनेछ । बाल बिकास केन्द्रलाई व्यवस्थित तथा प्रभावकारी ढंगबाट संचालन गर्नमा जोड दिइनेछ ।
• सामुदायिक बिद्यालयको व्यवस्थापनमा सुधार ल्याउन बिद्यालय व्यवस्थापन समिति र शिक्षक अभिभावक संघलाई थप व्यवस्थित तुल्याउनमा बिशेष जोड दिइनेछ । समग्र शैक्षिक गुणस्तर वृद्धिको लागि बिद्यालय व्यवस्थापन समिति, शिक्षक, अभिभावक, बिद्यार्थी तथा जनप्रतिनिधिहरु बीच अन्तरक्रिया गर्दै उचित कदमहरु चालिनेछ ।
• संस्थागत तथा सामुदायिक विद्यालयहरुको अनुगमन,सुपरीवेक्षण तथा नियमनलाई प्रभावकारी बनाइनेछ । साथै शिक्षक बिद्यार्थी आचारसंहितालाई प्रभावकारी रुपमा लागु गरिनेछ ।
• सामुदायिक विद्यालयको गुणात्मक शिक्षा अभिवृद्धिको लागि उपयुक्त बिषयहरुको अंग्रेजी भाषामा पढाइ हुने व्यवस्था तथा बिद्यालयहरुमा बिषयगत शिक्षकबाट पठनपाठन हुने व्यवस्था मिलाउनको लागि पहल गरिनेछ । अंग्रेजी माध्यमबाट संचालन गरिने कक्षालाई आगामी दिनमा क्रमशः थप कक्षामा लागू गरिदै लगिने छ ।
• गा.पा. स्तरीय शैक्षिक क्यालेन्डरलाई प्रभाबकारी ढंगबाट कार्यान्वयन गरी आगामी दिनमा विद्यालयको पठनपाठनमा स्तरीयता कायम गर्न कार्य दिन र खुद पढाइ हुने दिन तथा समय वृद्धि गर्न पहल गरिनेछ
• गाउँपालिकाभित्र प्राविधिक शिक्षालयको स्थापना गर्नको लागि बिशेष पहल गरिनेछ । आबासीय बिद्यालय र प्राबिधिक बिद्यालय संचालन सम्बन्धी निर्देशिका तयार गरि लागू गरिने छ ।
• नीजि श्रोतका शिक्षक,ECD को शिक्षक ,लेखापाल, कार्यालय सहयोगीहरुको एकरुपताको साथ ब्यबस्थापनमा जोड दिइनेछ ।
• शैक्षिक, भौतिक तथा प्रशासनिक क्षेत्रमा उत्कृष्टता हाँसिल गर्न सफल विद्यालयका प्रधानाध्यापक,विषयगत शिक्षक तथा विद्यार्थीलाई पुरस्कारबाट सम्मान गरिनेछ । साथै SEE परीक्षामा उच्चतम अंक ल्याउने बिपन्न बर्गका १ छात्र तथा १ छात्रालाई प्राविधिक धारको १८ महिने पढाइ गर्न चाहने बिद्यार्थीलाई भर्ना तथा १८ महिने  मासिक शुल्क अनुदान दिइनेछ।
• विद्यालयको शैक्षिक बातावरण तथा अवस्था सुधार गर्नको लागि यस आर्थिक बर्षमा माध्यमिक बिद्यालयहरुमा विद्युतीय हाजिरीको व्यवस्था तथा एक विद्युतीय माध्यमबाट पढाइ हुने कक्षा कोठा स्थापना गर्न पहल गरिनेछ ।
• भीमोदय सामुदायिकबहुमुखी क्याम्पसमा प्राविधिक धारको पढाइ संचालनको वातावरण मिलाउनलागि केन्द्र तथा प्रदेश सरकारसँग पहल गरिनेछ ।
• जनप्रतिनिधि, कर्मचारी, शिक्षक,, बिद्यालय व्यवस्थापन समितिका पदाधिकारी शिक्षक अभिभावक संघका पदाधिकारी हरुका बालबच्चाहरुलाई सामुदायिक बिद्यालयमा पढाउनुपर्ने तर्फ जोड गरिनेछ ।

ख) स्वास्थ्य

“स्वास्थ्य वीमा गरौँ !सरकारी सुविधा लिन थालौं !!”

• शारीरिक अंगभंग हुने गरी घाइते तथा दीर्घ रोगीलाई आर्थिक सहयोग,स्वास्थ्य चेतना वृद्धिजस्ता कार्यक्रमलाई प्राथमिकतामा राखी  प्रभावकारी ढंगले अगाडी बढाइनेछ ।स्वास्थ्य बिमा कार्य तथा एम्बुलेन्स सेवालाई थप प्रभावकरी बनाइनेछ ।
• प्रसुती सेवा संचालन नभएका स्वास्थ्य चौकीहरुमा सो सेवा संचालनको लागि पहल गरिनेछ ।१ बर्ष मुनिका बालबालिका, गर्भवती, सुत्केरी, स्तनपान गराइरहेका महिलाहरुलाई पोषण कार्यक्रमको व्यवस्था गरिनेछ ।
• गाउँपालिकामा केन्द्र तथा प्रदेश सरकारबाट नसमेटिएका एवं अपुग भएको क्षेत्रमा आवश्यक बजेट बिनियोजन गर्दै स्वास्थ्य सेवालाई प्रभावकारी बनाइनेछ । गाउँपालिकामा आवश्यक थप औषधिको प्रवन्ध गरिनेछ ।
• आरुचनौटे प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र भवनको प्रबलीकरण गरी १५ शैयासम्मको अस्पताल स्थापना गर्नमा बिशेष पहल गरिनेछ । साथै मेडिकल ल्याब स्थापना गर्नमा एवं २४ घन्टे स्वास्थ्य सेवा प्रभावकरी बनाउनसबै पक्षसंग समन्वय गरिनेछ ।
• गाउँपालिकामा एक स्वास्थ्य उपचार राहत कोषको स्थापना गरीउक्त कोषलाई व्यवस्थित गर्दै लगिनेछ ।
• महिला स्वयंसेविकाहरु सम्बन्धित वडाको स्थायी बासिन्दा हुनु पर्नेमा अनिवार्य गरिनेछ र उनीहरुले नेपाल सरकारबाट पाउँदैआएको सुविधामा थप गर्ने नीति लिइनेछ ।
• दिर्घरोग लाग्नबाट बचाउन नियन्त्रणमुखी कार्यक्रम ल्याइनेछ । दिर्घरोग लागि सकेका बिरामीलाई अवस्था र औचित्यताका आधारमा शिघ्र पहिचान गरी ब्यबस्थापन गर्ने तर्फ जोड दिइनेछ ।खोपका कार्यक्रमहरुलाई प्रभावकारी बनाइनेछ ।
• नीजि क्लिनिक ,अस्पताल एवम् औषधि पसलहरुलाई स्वास्थ्य नीति अनुसार नियमन गर्दै लगिनेछ ।स्वास्थ्य केन्द्रको २४ घन्टे सेवालाई प्रभावकारी बनाइने छ ।सुरक्षित गर्भपतन सेवालाई ब्यबस्थित गरिने छ ।आवश्यक पर्ने स्थानमा सामुदायिक स्वास्थ्य इकाई स्थापना गरी सेवा प्रदान गर्नमा पहल गरिनेछ ।
• स्वास्थ्य संस्था जन्य फोहोरमैलाको उचित ब्यबस्थापन गरिने छ ।

ग)खानेपानी तथा सरसफाई

“स्वच्छर सफा पानी पिऔं ! रोगबाट मुक्त होऔं !!”

• गाउँपालिका भित्र प्रत्येक घरधुरीको स्वच्छ खानेपानीमा पहुँच पुर्याउन बिशेष जोड दिइनेछ ।समय समयमा पानीको गुणस्तर मापन गर्दै स्वच्छ खानेपानीको सुनिश्चितता गरिनेछ ।
• खानेपानीको समस्या समाधानको लागि ठूला योजनाको आवश्यकताको आधारमा सम्भाव्यता अध्ययन गरी आयोजनाको रुपमा अगाडी बढाउने नीति लिइनेछ ।साथै संचालनमा रहेका योजनाहरुको मर्मत सम्भार तथा पुनर्निर्माणमा जोड दिइनेछ । गाउँपालिकाको बस्तीहरुमा १ घर १ धारा निर्माणको कार्यलाई क्रमशः कार्यान्वयन गर्दै लगिनेछ  ।
• जलश्रोत ऐन तथा नियमावली अनुरुप खानेपानीको श्रोतमाथि राज्यको स्वामित्व रहने हुँदा खानेपानीका मूल बिबादलाई सरोकारवालाहरुसँग समन्वय गरी स्थानीय तहमा नै निरुपण गर्ने तर्फ जोड दिइनेछ । साथै गाउँपालिकामा नै पानी श्रोत दर्ता गर्ने प्रबन्ध मिलाइने छ ।
• खानेपानीको श्रोतहरु तथा मुहान सफा एवं संरक्षण गर्ने कार्यलाई जोड गरिनेछ साथै नदी तथा खोलाहरुको सरसफाईमा समेत जोड गरिनेछ ।
• खानेपानी तथा सरसफाईको क्षेत्रमा काम गर्न इच्छुक संघ-संस्थाहरुसंग समन्वय गरी आवश्यक रहेका स्थानमा खानेपानी कार्यक्रमलाई अगाडी बढाइने छ ।

घ) यूवा तथा खेलकूद

“युवाहरुलाई उचित अवसर दिऔं !गाउँको विकासमा परिचालन गरौँ !!”

• एक वडा एक खेल मैदान ,एक गाउँपालिका एक रंगशालाको नीति लिई क्रमश: कार्यान्वयन गर्दै लगिनेछ ।
• गाउँपालिका स्तरीय युवा खेलकूद प्रतियोगिता एवं गाउँपालिका स्तरीय राष्ट्रपति रनिङ सिल्ड प्रतियोगिता सञ्चालन गरिनेछ ।
• युवा तथा युवतीहरुलाई ब्यवसायीमूलक सीप, क्षमता र दक्षता बृद्धि गर्ने खालका तालिम एवं अभिमुखीकरण कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याईस्वरोजगारको वातावरणलाई जोड दिइनेछ । युवालाई स्वरोजगार तर्फ उन्मुख गराउन अनुदानमुलक कार्यक्रम ल्याइनेछ ।
• सामाजिक विकृतिमा फसेका युवायुवतीलाई त्यस्ता गतिविधिबाट टाढा राख्न विभिन्न कार्यक्रम ल्याईनेछ ।
• गाउँपालिकाभित्र संचालनमा रहेको वडा स्तरीय रनिङ शिल्ड फुटबल प्रतियोगिताको कार्यविधि तयार पारी यसलाई निरन्तरता दिइनेछ ।

च) लैंगिक समानता तथा सामाजिक समावेशीकरण

क) महिला तर्फ

“महिलाहरुको सम्मान गरौँ  ! समावेशीलाई कार्यन्वयन गरौँ  !!”

• शिक्षा, स्वास्थ्य एवं रोजगारीमा महिलाहरुको पहूँच सुनिश्चितता गरिनेछ ।
• महिलाहरुलाई सिपमुलक एवं व्यवसायिक तालिम प्रदान गरी व्यवसाय संचालन गर्ने तर्फ प्रेरित गरिनेछ । साथै एकल ,बिपन्न तथा दलित महिलाको जीवनस्तर सुधार्नको लागि सिप तथा आयमुलक कार्यक्रम संचालनमा विशेष जोड दिइनेछ ।
• महिला हिंसा, घरेलु हिंसा, चेलीवेटी वेचविखन जघन्य अपराध विरुद्ध विविध कार्यक्रम ल्याइनेछ ।
• महिला लक्षित कार्यक्रम तथा महिलाकोसमग्र क्षमताबिकासका कार्यक्रमहरु संचालन तथा सहजीकरण गर्ने उद्देश्यले वडास्तरीय तथा गाउँपालिका स्तरीय महिला संजाल गठन गरिनेछ ।

ख) बालबालिका तर्फ

• बाल संजाल , बाल क्लबहरुको बिस्तार मार्फत बालबालिकाहरुको हक हितलाई स्थापित गराइनेछ । साथै बाल श्रम एवं शोषणलाई अन्त्य गर्ने नीति लिइनेछ ।
• अनाथ, असहाय, बिपन्न दलित बालबालिका हरुको शिक्षा तथा स्वास्थ्यमा पहूँचको सुनिश्चितता गरिनेछ ।
• बालवालिका समग्र विकासका गतिविधिहरु संचालन गर्न गाउँपालिकास्तरीय र वडामा वडास्तरीय बालसञ्जाल गठन गरिनेछ ।

ग) अपांग तथा ज्येष्ठ नागरीक तर्फ

• अपांग तथा ज्येष्ठ नागरिकहरुको हक हित एवम् सेवा माथीको पहुँच लाई सुनिश्चितता गरिनेछ । साथै सामाजिक सुरक्षा तर्फ विशेष जोड दिइनेछ । अपांग नागरिकले पाउने सामाजिक सुरक्षा रकमलाई घरमै प्रदान गरिने व्यवस्था मिलाइनेछ ।
• ज्येष्ठ नागरिक तथा अपांगहरुको हितमा कार्य गर्ने संघ संस्थाहरुसँग समन्वय गर्दै कार्यक्रमहरु ल्याइनेछ ।
• अपाङ्गमैत्री स्वरोजगारमुलक कार्यक्रमको व्यवस्था गरिनेछ ।
• ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई लक्षित गरी स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गरीनेछ ।
• ज्येष्ठ नागरिक क्लव स्थापना ,बिश्राम स्थल ,जमघट स्थल बनाउन पहल गरी विभिन्न क्रियाकलाप सञ्चालन गरिने नीति लिइनेछ । ८० वर्ष पुगेका वा माथिका ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई क्रमशः सम्मान गरीदै लगिने छ ।

घ) आदिवासी/ जनजाति तर्फ

• विभिन्न जाती, तथा आदिवासी समुदायको साँस्कृतिक पहिचान झल्कने किसिमका गाउँपालिका स्तरीय एक संग्रहालय निर्माण गरिने नीति लिइएको छ ।
• आदिवासी जनजाति समुदायको भेषभुषा, कला, साहित्य,भाषा, एवं संस्कृतिको संरक्षण र संवर्धन गर्ने तर्फ कदम चालिनेछ ।

ङ) दलित, मुस्लिम, एवं पिछडाबर्ग

” छुवाछुतको व्यवहार मै अन्त्य गरौँ  ! समावेशी समाजको निर्माण गरौँ !! “

• दलित, मुस्लिम, एवं पिछडाबर्गको उत्थानको लागि सीपमूलक, रोजगारमूलक तथा आयमूलक कार्यक्रमसञ्चालनमा दिंदै लगिनेछ । यस कार्य संचालनको लागि संजाल गठनमा प्रोत्साहन गरिनेछ ।
• दलित वर्गको परम्परागत सीप ,पेशा, दक्षताको आधुनिकीकरण तथा ब्यवसायिकरणमा जोड दिने नीतिलिइनेछ ।
• छुवाछुत तथा भेदभाब ब्यवहारमा अझै मुक्त हुन नसकेकोले त्यस्ता छुवाछुतलाई ब्यवहारबाट नै अन्त गरिने नीति लिइनेछ ।
• मुस्लीम समूदायको साँस्कृतिक तथा धार्मिक क्रियाकलापमा टेवा पुर्याइने छ ।
• दलित समुदायका बिद्यार्थीहरुले गाउँपालिकाभित्रको सामुदायिक विद्यालयबाट SEE परिक्षामा B+ नतिजा हासिल गरी प्राविधिकधार अन्तर्गतको शिक्षा हासिल गर्न चाहेमा १ पटकको लागि रु. ५०,०००को छात्रवृत्ति प्रदान गरिनेछ ।

च ) गरिवी निवारण तर्फ

• यस क्षेत्रका निम्न आय भई गरिवीको चपेटामा परेकाहरुको तथ्याङ्क अध्यावद्यिक गरी उनीहरुको आर्थिक, सामाजिक विकासको लागि स्वरोजगारमूलक, शिपमूलक कार्यक्रमहरु संचालन गरिनेछ ।
• प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी रुपमा संचालन गर्न सहयोग गर्दै आवश्यक क्षेत्रमा गाउँपालिका स्तरीय कार्यक्रम अगाडी बढाइनेछ ।

३. पुर्वाधार विकास

  क)  सडक

• गाउँपालिका भित्र मुख्य तथा शाखा सडकको पहिचान गरी सडकको मापदण्ड अनुरुप फराकिलो पर्ने तथा RightofWay घोषणा गर्ने कार्यलाई अगाडी बढाइनेछ । सडकको सिमाभित्र भौतिक संरचना निर्माणलाइ निरुत्साहित गरिनेछ ।
• बिस्तृत परियोजना प्रतिवेदन तयार भएका आयोजनाहरुको DPR को आधारमा मात्र कार्य आरम्भ गरिनेछ । ठुला सडकहरु गाउँपालिका, प्रदेश सरकार एवम केन्द्र सरकारको साझेदारीमा निर्माण गर्ने तर्फ पहल गरिनेछ । सडक निर्माणको लागि समपुरक बजेटको व्यवस्थापन गरिनेछ ।
• निर्माणाधीन तथा अब निर्माण हुने सडकको स्तरोन्नति गर्दा अनिवार्य रुपमा सडक नाली निर्माण गर्नुपर्ने र नाली व्यवस्थापन सकेसम्म पानीढलोको आधारमा बैज्ञानिक ढंगबाट गर्नुपर्ने व्यवस्थालाई थप कडाइका साथ लागु गरिनेछ । साथै सडक निर्माण गर्दा पानीको श्रोत तथा बनजंगल जस्ता क्षेत्रहरुको बिशेष बचाव गर्दै वातावरणीय पक्षहरुको संरक्षणमा जोड दिएर मात्र निर्माण गरिनेछ । बर्षातको समयमा ठुला उपकरणहरु प्रयोग गरी सडक निर्माण गर्न नपाइने व्यवस्थालाई कडाइका साथ लागु गरिनेछ ।
• सडक एवं सम्बन्धित संरचनाहरु निर्माण गर्दा आवश्यकता अनुसार प्रारम्भिक वातावरणीय परिक्षण तथा वातावरणीय प्रभाव मुल्यांकन गर्दै त्यसको आधारमा कार्य अगाडी बढाइनेछ ।
• नयाँ सडक ट्रयाक खोल्दा प्राविधिकको बिस्तृत सर्भेबिना कार्य गरिनेछैन । साथै नयाँ ट्रयाक खोल्दा सडकको ग्रेड मिलान गरीमात्र खोल्ने, नयाँ ट्रयाक आवश्यकताको आधारमा मात्र खोलिने एवं आगामी २ वर्षभित्र नयाँ ट्रयाक खोल्ने कार्य सम्पन्न गरिनेछ र त्यस पछि नयाँ ट्रयाक खोलिने छैन ।
• सडक मार्ग नभएका स्थानहरुमा आवतजावत गर्न गोरेटो बाटोको सुधारलाई बिशेष पहल गरिनेछ । आरुघाट क्षेत्रमा मध्यपहाडी लोकमार्गले समेटेको क्षेत्रको कालोपत्रे गर्न केन्द्र सरकारसँग पहल गरिनेछ ।

ख)  झोलुंगे पुल/ पुलेसा/मोटरेबल पुल

• गाउँपालिका भित्र आवश्यकता एवं प्राथमिकताको आधारमा झोलुंगेपुलहरुको निर्माण तथा मर्मत गरिनेछ ।काठेपुलको डेकलाई क्रमश: स्टिल डेकले प्रतिस्थापन गर्दै लगिनेछ ।
• झोलुंगे पुल निर्माण गर्न इच्छुक संघ संस्थाहरुलाई गाउँपालिकाको नीति भित्र रही कार्य गर्ने गरी अनुमति दिने तथा सो को लागि आवश्यक पर्ने व्यवस्था तथा समन्वयको बिशेष व्यवस्था गरिनेछ ।
• आवश्यक स्थानहरुमा मोटरेबल पुल निर्माण गर्न सम्बन्धित पक्षहरु सँग समन्वय गरिनेछ ।

ग) भवन तथा सहरी बिकास

“भूकम्प प्रतिरोधी भवन निर्माण गरौँ ! सुरक्षित जीवन व्यतित गरौँ !!”

• गाउँपालिका भित्रका वडाहरुमा नयाँ वडा भवन निर्माण तथा भत्किएका वडा कार्यालयको पुनर्निर्माणलाई अगाडी बढाइनेछ । साथै भूकम्पबाट क्षति भएका संरचनाहरुलाई प्राथमिकताका साथ पुनर्निर्माण गर्ने कार्यलाई तीव्रता दिइनेछ ।
• गाउँपालिका भित्र भवन एवम् संरचनाहरु निर्माण गर्दा बाल मैत्री, महिलामैत्री अपाङ्गमैत्री बनाउन बिशेष जोड दिइनेछ ।
• राष्ट्रिय भवन निर्माण आचारसंहितालाई लागु गरिनेछ ।भूकम्प पुनर्निर्माण तर्फवाट अहिले सम्म बनेका बाहेक नयाँ भवनहरु बन्दा यस आचारसंहितालाई कडाईका साथ लागू गरिने छ ।
• वडाकार्यालय भवनहरु स्वीकृत ढाँचामा निर्माण गर्दै लगिनेछ ।

घ) बिद्युत तथा बैकल्पिक उर्जा

• तत्काल बिद्युत सुविधा पुर्याउन असम्भव रहेका क्षेत्रमा उपयुक्त बैकल्पिक उर्जाको प्रयोगलाई बढाउन प्रोत्साहन गरिनेछ। आरुघाट गाउँपालिकाको लागि छुट्टै फिडरको व्यवस्थाको लागि पहल गरिनेछ ।
• सामुदायिक विद्युतीकरणमा रहेका समस्यालाई न्यूनीकरण गर्दै केन्द्रिय प्रसारण लाइन व्यवस्थापनमा जोड दिइनेछ । काठेपोललाई क्रमश: विस्थापन गर्दै लगिनेछ ।

ङ) संचार

• गाउँपालिकाको वार्डकार्यालय लगायत सबै टोल तथा बस्तीहरुमा टेलिफोन तथा इन्टरनेट सेवाको पहूँच पुर्याउन सरोकारवालाहरुको समन्वयमा पहल गरिनेछ ।
• टेलिफोन, मोबाइल तथा इन्टरनेट सेवालाइ थप प्रभावकरी बनाउन टावर व्यवस्थापनको लागि सम्बन्धित पक्षसँग पहल गरिनेछ ।

च) सिंचाई

• आवश्यकताको आधारमा मझौला, साना तथा थोपा सिंचाईलाई प्रवर्धन गरिने छ ।
• बर्षातको पानी संकलन गरी अन्य समयमा प्रयोग गर्न सकिने लगायतका पानीको व्यवस्थित तथा मितव्ययी प्रयोग गर्नमा प्रोत्साहन गरिनेछ । पानीको भण्डारणलाई मद्दत गर्न उपयुक्त स्थानहरु पहिचान गरी पानी भण्डारण पोखरीहरु निर्माण तथा सुधार गर्दै लगिनेछ ।
• आरुटार सिंचाई नहरको व्यवस्थापन गर्न प्रदेश तथा केन्द्र सरकारसँग पहल गरिनेछ ।

 वातावरण तथा विपद ब्यवस्थापन

• बन तथा भू संरक्षण

” वन संरक्षण र उचित उपयोग गरौँ ! हरियाली वातावरण बनाऔं !! “

• गाउँपालिका भित्र बन सम्पदाको संरक्षण गर्दै यसको बैज्ञानिक र दिगो व्यवस्थापन तथा बाताबरणको सम्बर्धनमा जोड दिइनेछ।
• तुरुन्तै प्रतिफल दिने काठ तथा गैर काठजन्य प्रजातिको खेतीमा प्रवर्धन गरिनेछ ।
• बन सम्पदा एवं जैविक विविधता संरक्षण गर्दै यसबाट प्राप्त हुने लाभहरूको न्यायोचित वितरण गरिनेछ ।
• जैविक विविधता, जडिबुटी, बन तथा जलाधार क्षेत्रको संरक्षण एवं खेति बिस्तारको लागि एक वातावरण संरक्षण कोषको स्थापना गर्न पहल गरिनेछ ।
• बाढी एवं पहिरो रोकथाममा सहयोग गर्ने घाँस तथा बिरुवा लगाउनमा जोड दिइनेछ । भूसंरक्षणको कार्यलाई बढावा दिइनेछ । कमजोर र धरातल भएका स्थानमा संरचनाहरु निर्माण गरिनेछैन । खाली जग्गाहरुमा वृक्षारोपण कार्यलाई जोड दिइनेछ ।

ख) जलाधार संरक्षण

• गाउँपालिका भित्रको सिमसार क्षेत्र, पानीको मुहान एवं अन्य जलाधारयुक्त क्षेत्रको संरक्षण गरिनेछ ।
• कुनै पनि संरचना बनाउँदा पानीको प्रत्यक्ष बहाव एवं प्राकृतिक बहाव क्षेत्रलाई बिगारी बनाउन निरुत्साहित गर्दै सडक एवं अन्य निर्माण कार्यहरु गर्दा  पानीको मुहान मासेर बनाउन नपाइने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।

ग) वातावरण संरक्षण तथा जलवायु परिवर्तन

• वातावरणीय परिवर्तनका प्रभावहरुलाई बिशेष ख्याल गर्दै यससँग अनुकलन तथा प्रभावहरुको न्यूनीकरणका उपायहरु पहिल्याई त्यसको उचित अवलम्बन गरिनेछ ।
• वातावरणको क्षेत्रमा क्रियाशील संघ संस्थाहरुसंग समन्वय गर्दै बातावरण संरक्षणका कार्यलाई अगाडी बढाइनेछ । बिद्यालय सचेतना कार्यक्रमलाई प्रभावकारी बनाइनेछ ।

घ) फोहरमैला तथा ढल व्यवस्थापन

• खोला, नदी तथा अन्य सार्वजनिक महत्वका स्थानहरुमा जथाभावी फोहरमैला फाल्ने कार्यहरुलाई निरुत्साहित गर्दै फोहरमैला व्यवस्थापनको उचित उपाय अवलम्बन गरिनेछ ।
• खोला तथा नदीमा ढलको बिसर्जन गर्ने कार्यलाई निरुत्साहित गर्दै लगिनेछ । प्लास्टिक जन्य समानको प्रयोगमा न्यूनीकरण गर्न प्रोत्साहित गरिने छ ।
• फोहरमैलाको पुन प्रयोगमा जोड दिंदै फोहर मैला बाट कम्पोस्ट मल बनाई प्रयोग गर्ने तर्फ प्रोत्साहन गरिने छ । आरुघाट, आरुटार तथा आर्खेत क्षेत्रको फोहरमैला व्यवस्थापनको लागि बिशेष पहल गरिनेछ ।

ङ) जल उत्पन्न प्रकोप नियन्त्रण 

• खोला तथा नदीजन्य पदार्थहरुको अवैध उत्खननमा रोक लगाइनेछ साथै वातावरणीय प्रभावको मुल्यांकन पश्चात मात्र त्यस्ता बस्तुहरुको उपयोग गरिनेछ । बर्षातको समयमा नदीजन्य पदार्थको उत्खनन गरिनेछैन ।
• जल उत्पन्न प्रकोपबाट जोखिममा रहेका स्थानहरुमा यसको रोकथाम न्यूनीकरणको उपायहरुलाई अबलम्बन गरिने छ ।

च) विपद व्यवस्थापन

• विपद तथा प्राकृतिक प्रकोपबाट आउन सक्ने समस्याहरुलाई हल गर्नको निमित्त गाउँपालिका स्तरीय एवं वडास्तरीय विपद व्यवस्थापन समिति मार्फत विपद व्यवस्थापनको पुर्व तयारी, रोकथाम, उद्धार एवं पुनर्स्थापना जस्ता कार्यक्रमलाई अगाडी बढाइनेछ ।
• आगामी आर्थिक बर्षको पहिलो चौमासिक समयभित्र गाउँपालिका भित्र हुनसक्ने सम्भावित बिपद्का घटनाहरुको बर्गिकरण गरी सो संग सम्बन्धित प्रतिकार्यहरु विभिन्न सम्बन्धित संघ संस्थाहरुसंगको समन्वय र सहकार्यमा अगाडी बढाइनेछ । गाउँपालिका तथा वडास्तरीय विपद व्यवस्थापन प्रतिकार्य योजना तयार गरी लागु गरिनेछ । माध्यमिक बिद्यालय स्तरीय विपद व्यवस्थापन चेतनामुलक कार्यक्रम लागु गरिनेछ ।
• विपद व्यवस्थापनको लागि प्रत्येक वडामा १ वडा १ हेलिप्याड निर्माण तथा गाउँपालिका स्तरीय नाइटभिजन हेलिप्याड निर्माणको लागि पहल गरिनेछ ।
• दैवी प्रकोप, राहत तथा उद्धार कोषको कार्यविधि निर्माण गरी संचालनमा ल्याइनेछ ।

५.संगठन तथा प्रशासन ,सुशासन,पारदर्शिता /सेवा प्रवाह

” संगठन र प्रशासनलाई चुस्त बनाऔं ! सार्वजनिक सेवालाई प्रभावकारी बनाऔं !! “

• केन्द्र तथा प्रदेश सरकारको समन्वयमा गाउँपालिका भित्र रिक्त रहेका कर्मचारीको दरबन्दीलाई परिपूर्ति गर्न पहल गरिनेछ । मौजुदा जनशक्तिलाई उचित रुपमा गाउँपालिका र वडा कार्यालयमा व्यवस्थापन गरी सेवा प्रवाहमा सहता ल्याउन उच्च कोशिश गरिनेछ ।प्राबिधिक कर्मचारी थप गरी एवम् क्षमता विस्तार गरी विकास निर्माणको योजनालाई ब्यबस्थित एवम् प्रभावकारी रुपमा संचालन गरिनेछ ।
• गाउँपालिका भित्र रहेका शिक्षा, स्वास्थ्य, पशु, कृषि लगायतका क्षेत्रहरुमा आवश्यक सेवा प्रवाहको लागि आवश्यक प्राविधिक एवं अन्य कर्मचारीहरुको नियमानुसार व्यवस्थापन गर्दै लगिनेछ ।
• कर्मचारी तथा जनप्रतिनिधिको क्षमता विकास गर्दै सेवा प्रवाहलाई चुस्त, पारदर्शी एवम प्रभावकारी बनाउनलाई जोड दिइनेछ । साथै संस्थागत क्षमताको बिकासमा समेत जोड दिइनेछ ।
• आफ्नो कार्य सम्पादनमा अब्बल रहेका कर्मचारीहरुलाई प्रोत्साहनको व्यवस्था गरिनेछ ।
• आवश्यकता अनुसार सेवा प्रवाहको लागि विभिन्न नियम, कानुन, कार्यविधिको तर्जुमा गर्दै लगिनेछ ।
• पारदर्शिता, जवाफदेहिता एवं सुशासनलाई जोड दिंदै भए गरेका कार्यक्रमहरुको संचार माध्यममा सार्वजनिकरण तथा सार्वजनिक सुनुवाईको व्यवस्था गरिनेछ । साथै गाउँपालिकावडा कार्यालय मार्फत सम्पन्न भएका विकास निर्माणका कार्यहरुको सामाजिक परिक्षण एवम सार्वजनिक परिक्षण गर्ने तर्फ जोड दिइनेछ ।
• गाउँपालिका एवं वडा कार्यालयहरुमा अडियो एवं विद्युतीय बडापत्रको क्रमश: व्यवस्था गर्दै लगिनेछ । गाउँपालिकामा सूचना अधिकारीको छुट्टै व्यवस्था गरिनेछ ।
• गाउँपालिकाको विभिन्न क्षेत्रगत एवं बिषयगत तथ्यांकहरु संकलन गर्दै अभिलेखीकरण एवम सूचना व्यवस्थापन गर्ने तर्फ जोड दिइनेछ । सामाजिक सुरक्षा एवम पंजीकरण व्यवस्थापनलाई वडा कार्यालयबाट नै व्यवस्थित गर्ने तर्फ कदम चालिनेछ । अनलाइन व्यक्तिगत घटना दर्ता प्रणालीलाई वडास्तरमा लागु गरिनेछ ।
• समयानुसार सार्वजनिक सेवाप्रवाहलाई प्रभावकारी एवम अनुमानयोग्य बनाउनको लागि आवश्यक अध्ययन अनुसन्धान तथा परामर्शलाई अगाडी बढाइनेछ । गाउँपालिकाको समग्र बिकासको लागि आरुघाट गाउँपालिकासँग सम्बन्धित बिज्ञ तथा प्रबुद्ध वर्गसँग राय परामर्श लिइ Project Bank तथा Knowledge Bank स्थापनामा पहल गरिनेछ ।
• वित्तीय व्यवस्थापनलाई चुस्त बनाउनको लागि पहल गरिनेछ । आन्तरिक राजश्व उठाउने कार्यलाई प्रभावकारी बनाइनेछ । विकास निर्माण कार्य संचालन गर्दाको वित्तीय जोखिमलाई न्यूनीकरण गरिनेछ । बेरुजु फर्छ्यौट कार्यलाई तीव्र बनाइनेछ ।

६.न्यायिक समिति

“न्यायिक समितिलाई प्रभावकारी बनाऔं  ! स्थानीय तहमा नै समस्या समाधान गरौँ !!”

• न्यायिक समितिका पदाधिकारी तथा कर्मचारीको क्षमता वृद्धि गरी न्यायिक समिति मार्फत हुने कार्यलाई प्रभावकारी बनाइनेछ । न्यायिक समितिको लागि कर्मचारी व्यवस्थापन गरिनेछ ।
• न्यायिक समितिको भूमिकालाई प्रभावकारी बनाउनको लागि समुदायमा सचेतनामुलक कार्यक्रम संचालन गरिनेछ । साथै वडाहरुमा मेलमिलाप केन्द्र गठन र मेल मिलाप कर्ताको लागि क्षमतावृद्धि तालिमको व्यवस्था गरिनेछ ।
• तालिम प्राप्त मेलमिलाप कर्तालाई क्षमता अनुसार जिम्मेवारी प्रदान गरिनेछ र सो जिम्मेवारी बहन गरे बापत आवश्यक सुबिधाको ब्यबस्थापन गरिनेछ ।

७.गैह्र-सरकारी संघ संस्था

“सरकारी र गैरसरकारी प्रतिस्पर्धा नभई समन्वयात्मक ढंगबाट काम गरौँ !उत्कृष्ठ विकासमा टेवा पुर् याऔं!!”

• गैरसरकारी संघसंस्थाबाट सञ्चालन गरिने कार्यक्रमहरु आवस्यकताको आधारमा निर्धारण गरी गाउँपालिकाको स्वीकृत एबम  समन्वयमा  कार्यान्वयन गरीनेछ ।
• गैरसरकारी संस्थाले योजना छनौट र कार्यान्वयन गर्दा दोहोरोपना आउन नदिन एकद्वार प्रणालीको नीति लिइनेछ ।
• पुर्बाधार जीविकोपार्जन, सिप बिकास, आय आर्जन, पुनर्निर्माण तथा खानेपानी एवम सरसफाई जस्ता कार्यक्रममा गैरसरकारी संघसंस्थाबाट लगानी गर्ने  तर्फ उत्प्रेरित गरिनेछ ।
• गाउँपालिका स्तरीय युवा क्लब,महिला संजाल ,बाल क्लब लगायत ,अन्य संघ संस्थाको दर्ता गर्ने ,अभिलेख राख्ने तथा नियमन गर्ने कार्यलाई अगाडी बढाइने छ ।
• गाउँपालिकाद्वारा विनियोजित विभिन्न सान्दर्भिक कार्यक्रमहरु गैर सरकारी संस्था एवं सामुदायिक सँस्थाहरुको समन्वयमा संचालन गर्न पहल गरिनेछ ।

८.भूकम्प पुनर्निर्माण

• भूकम्प पिडित घुम्ती कोषलाई निरन्तरता दिई घर बनाउने प्रक्रियालाई सहयोग गरिनेछ । यस आर्थिक बर्षमा भूकम्प पुनर्निर्माण कार्यलाई सम्पन्न गर्न पहल गरिनेछ ।
• भूकम्प मापदण्ड अनुसार बनेका घर पास गर्ने प्रक्रिया नियमन गरी निर्माण कार्य सम्पन्न गर्न जोड दिइनेछ ।

९.  बुढीगण्डकी जलाशययुक्त आयोजना

• यस आयोजनाको मूल्य तोक्न बाँकी रहेका गाउँपालिका भित्रका डुवान प्रभावित क्षेत्रहरु आरुघाट तथा आर्खेतको शिघ्र उचित मुआब्जा निर्धारण तर्फ बिशेष पहल गरिनेछ ।साथै मुआब्जा तोक्ने एवम डुबान ब्यबस्थापन  कार्यलाई गाउँपालिका मार्फत सहयोग गरिनेछ ।
• गाउँपालिकाभित्र बुढीगण्डकी जलाशययुक्त आयोजनाकोमुआब्जा तोकिसकेका मुख्य सडक रहेका स्थानहरुमा मुआब्जा कम भएका घर घडेरीहरु थप उचित मुआब्जाको लागि केन्द्र सरकारसँग पहल गरिनेछ ।
• डुवानबाट प्रभावित व्यक्तिहरुको बिशेष हितलाई मध्यनजर गर्दै अन्य लाभको व्यवस्था गर्न केन्द्र सरकारसंग बिशेष जोड गरिनेछ ।
• बुढीगण्डकी जलाशययुक्त आयोजनाको डुवानक्षेत्रको बस्ती स्थानान्तरणगर्दा सुविधा सम्पन्न पहिचान भेटिने न्यु आरुघाट सिटि निर्माण गर्न संघीय सरकारसँग आवश्यक पहल गरिनेछ । साथै डुवानक्षेत्र आसपास चक्रपथ निर्माण गर्दा गाउँपालिकासंग समन्वय हुने गरी निर्माण हुनको लागि संघीय सरकारसँग पहल गरिनेछ ।

उपर्युक्त  नीति  तथा  कार्यक्रमहरु  नीति  तथा  कार्यक्रम  प्रस्तुतिकरण    समारोहमा  उपस्थित  हुनु  भएका  अतिथिज्यूहरुबाट प्रभाबकारी कार्यान्वयनका लागि सल्लाह ,सुझाबको अपेक्षा गरेको छु । गाउँपालिकामा उपलब्ध श्रोत र साधनले धान्न नसकेका आयोजनाहरुलाई केन्द्र र प्रदेश पठाइनेछ । गाउपालिकाको  समष्टिगत  विकासको लागि सहयोग पुर्याउनु  हुने  राष्ट्रिय योजना आयोग ,संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालय,प्रदेश सरकार ,नेपाल सरकारका अन्य मन्त्रालय लगायत विकास साझेदार संस्थाहरु संग  गाउपालिकाको प्राथमिकताका आधारमा आवश्यक बजेट विनियोजना गरिदिनु हुन हार्दिक आग्रह गर्दछु ।

अन्तमासिमित स्रोत, साधन र जनशक्तिको सिमिततालाई ध्यान दिदै रचनात्मक सुझाव दिन, गलत कदम उपर समयमै खवरदारी गर्न र राम्रा कार्यहरुलाई प्रशंसा गर्न आग्रह गर्दछु ।साथैनीति तथा कार्यक्रम तयार गर्न प्रत्यक्ष एवम् अप्रत्यक्ष रुपमा सहयोग पुर्याउनुहुने यहाहरु सबैलाई आभार प्रकट गर्दै धन्यबाद ज्ञापन गर्दछु ।

नमस्कार ! जय, आरुघाट !

पूर्ण बहादुर दाहाल

अध्यक्ष

आरुघाट गाउँपालिका